პუჯას ცერემონია ვარანასიში

ვარანასიზე ერთხელ უკვე მოგიყევით, მის ისტორიასა და რელიგიურ–კულტურულ მნიშვნელობაზე ამ ერთერთი უდიდესი ქვეყნის მოსახლეობისთვის. ამჯერად კი ორიოდე სიტყვით და შესაბამისი სურათებით აგიღწერთ იმ რელიგიური ცერემონიას, რომელიც ამ ქალაქში ყოველ საღამოს სრულდება განსაკუთრებული სიდიადის გარემოში. რიტუალის სახელწოდებაა პუჯა (სანსკრიტზე पूजा – „თაყვანისცემა“ ან „ლოცვა“). ეს არის რელიგიური რიტუალი ინდუიზმში, რომელიც ღმერთის ან ღმერთებისადმი ლოცვისა და თაყვანისცემის გამოსახატად სრულდება.

რელიგიური ინდუისტების უმრავლესობა დღეში ერთხელ ან ორჯერ ლოცულობს. მაგრამ პუჯა ისეთი ლოცვაა, რომცელსაც განსაკუთრებული შემთხვევების დროსაც ასრულებენ. რიტუალის შესრულება შეიძლება მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ადამიანი, რომელიც ცერემონიის შესრულებას აპირებს, მიიღებს შხაპს, აბაზანას, ასევე სასურველია, რომ რიტუალი უზმოზე სრულდებოდეს. პუჯა სრულდება ასებე განსაკუთრებულ რელიგიური დღესასწაულებზე, როგორებიცაა დურგა–პუჯა, პონგალი, ლაკშმი–პუჯა და სხვა.

პუჯა ასევე არის ქალის ძალიან პოპულარული სახელი მთელს ინდოეთში.

რაც შეეხება პუჯას რიტუალს ვარანასიში, აქ ყოველ საღამოს ინდუისტი სასულიერო პირები ახდნენ მსხვერპლთშეწირვას, რომელიც ვედური კულტურის მიხედვით ღვთიური სულის გამომსახველი კერპისთვის ყვავილების, საკმევლისა და საკვების შეწირვაში გამოხატება. ამ დროისთვის მდინარე განგის ნაპირას ასეულობით ადამიანი მიდის, რომ ამ ღვთისმსახურების მოწმე გახდეს და მონაწილეობაც მიიღოს მასში.

1. 23 წლის სასულიერო პირი დადომარ შარმა საღამოს რიტუალისთვის ემზადება. სანდალის პასტისგან დამზადებულ ტილაკას რიტუალის მონაწილეები შუბლზე ხაზის ან წითელი ნიშნი სახით ისვამენ. ეს ელემენტი ყოვლისშემძლისადმი მორჩილების გამოხატვის ნიშანია. 2. ახალგაზრდა სასულიერო პირები დასასვამედ გატაში საღამოს ცერემონიისთვის ემზადებიან, რომელიც განგის სანაპიროზე ჩატარდება. ეს ახალგარზდდები ერთად ცხოვრობენ და ერთმანეთზე ზრუნავენ მთელი იმ დროის განმავლობაში, ვიდრე თავიანთი სახლებიდან მოშორებით იმყოფებიან.

3. 24 წლის ვიკაშ ვასტოდა (ფოტოზე მარჯვნივ) ვარანასიში 1 წლის წინ ჩავიდა. როდესაც მას თავის ოჯახზე ეკითხებიან, ამბობს, რომ ოჯახი ისე საშინლად ენატრება, რომ სიტყვებით გამოთქმაც კი უჭირს. შვიდივე ახალგაზრდა ვარანასიში სხვადასხვა ქალაქებიდან ჩავიდნენ ტაძარში სასულიერო განათლების მისაღებად.

4. 18 წლის გოკულ შარმა აივნიდან უყურებს დასასვამედ გატას, სადაც ასობით ადამიანი იკრიბება პუჯას ცერემონიაზე, რომელიც კვირაში 7 დღეს ტარდება.

5. სასულიერო პირები თავიანთ წინამძღოლთან ერთად (მარჯვნივ სურათზე) ცერემონიის დაწყებას ელოდებიან განგის სანაპიროზე.

6. სასულიერო პირები დასასვამედ გატაში. მათ პუჯარებსაც ეძახიან. ისინი ხმამაღლა კითხულობენ ლოცვებს და რიტუალის დროს მედიტაციით არიან დაკავებულნი ცერემონიის განმავლობაში. როგორც წესი, პუჯარებმა ზეპირად უნდა იცოდნენ ლოცვები და მანტრები სანსკრიტზე, ხოლო ზოგჯერ სხვა ენებზეც და უნდა შეეძლოთ რთული რელიგიური რიტუალების შესრულება ცერემონიის მსვლელობისას. პუჯარები თავიანთი რელიგიური განათლებულობით გამოირჩევიან.

7. შარმა (მარჯვნივ) და ვასტოდა რიტუალისთვის საჭირო ნივთებს ამზადებენ. სურნელოვანი ჩხირები, ყვავილები და ანთებული ზეთის სანთლები თმერთ შივასთვის და მდინარე განგისთვის მსხვერპლთშესაწირად გამოიყენება. ჩვეულებრივ, პუჯარები ბრაჰმანთა ვარნას (კასტის გაფართოებული სახე) ეკუთვნიან, ხოლო ინდუიზმის იმ მიმდინარეობებში, რომლებიც კასტური სისტემის მემკვიდრეობიტობას არ აღიარებენ – ბრაჰმანული ინიციაცია გააცნიათ.

8. ასეულობით მორწმუნე და ტურისტი დასასვამედ გატაში პუჯას რიტუალისთვის შეიკრიბა.

9. ყვავილებისა და ტკბილეულობის გამყიდველი ქალი ადამიანების რიგებში დადის. ამ ყვავილებს და ტკბილეულს მდინარე განგისთვის ინდივიდუალური შეწირვისთვის ყიდულობენ. პუჯა შეიძლება შესრულდეს როგორც ინდივიდუალურად, ასევე ჯგუფურად. ზოგჯერ პუჯას რომელიმე ადამიანისთვის ასრულებენ, რომელთა გამოც პუჯარები ან ნათესავები ღმერთს შენდობას თხოვენ.

10. ვასტადა რიტუალს ასრულებს მორწმუნეთა წინაშე ანთებული ლამპით ხელში აარტის დროს. ეს რიტუალის ბოლო სტადიაა – ცეცხლით განწმენდა – სარიტუალო ცეცხლში იყრება ღმერთების შესაწირი და კითხულობენ მანტრებს.

გაუდია–ვაიშნავიზმი (კრიშნაიზმი)

ვაგრძელებ ინდოეთის რელიგიური მიმდინარეობების მიმოხილვას და ამჯერად მოკლედ მოგითხრობთ ე.წ. „კრიშნაიტების“ სარწმუნოებაზე, რომელმაც მე–20 საუკუნის მეორე ნახევარში ინდოეთის ფარგლებს გარეთ, მათ შორის ევროპასა და ამერიკაშიც დაიწყო გავრცელება და რომელიც გაუდია–ვაიშნავიზმის სახელითაა ცნობილი.

გაუდია–ვაიშნავიზმი (ბენგალური ვაიშნავიზმი, ჩაიტანია–ვაიშნავიზმი ან კრიშნაიზმი) – რელიგიური მიმდინარეობაა ინდუიზმის შიგნით და ვაიშნავიზმის მიმდინარეობას ან განტოტებას წარმოადგენს. გაუდია–ვაიშნავიზმის მიმდევრებს ვაიშნავებს ან კრიშნაიტებს ეძახიან. სიტყვა „გაუდია“აღმოსავლეთ ინდოეთში მდებარე პროვინცია „გაუდადეშას“ სახელიდან წარმოსდგება. ეს პროვინცია თანამედროვე დასავლეთ ბენგალიის და ბანგლადეშის ნაწილზე იყო განლაგებული. სწორედ აქ ჩაისახა თავდაპირველად გაუდია–ვაიშნავიზმი და აქედან დაიწყო გავრცელება. „ვაიშნავიზმი“ ღმერთ „ვიშნუს თაყვანისმეცამს“ ნიშნავს.

გაუდია–ვაიშნავიზმი ერთ–ერთი მონოთეისტური მიმდინარეობაა ინდუიზმში. მისი ფილოსოფია პირველ რიგში „ბჰაგავატ–გიტას“ და „ბჰაგავატ–პურანას“ სწავლებაზეა აგებული, ასევე ისეთი ვედური წიგნების სწავლებაზე, როგორებიცაა უპანიშადები. გაუდია–ვაიშნავიზმის რელიგიური პრაქტიკა ეფუძნება ქალღმერთ რადჰასა და ღმერთ კრიშნას ქალური და მამაკაცური საწყისების თაყვანისცემას. გაუდია–ვაიშნავიზმის ღვთისმეტყველებაში რადჰა–კრიშნა წარმოსდგება როგორც ღმერთის ყოველგვარი გამოვლინების მთავარი წყარო, რომლებიც მათ სხვადასხვა ავატარებად განიხილება. თაყვანისცემის პროცესს ბჰაქტი–იოგა ჰქვია. კრიშნაიტებისთვის ბჰაქტი–იოგას უმნიშვნელოვანეს მეთოდად ითვლება რადჰასა და კრიშნას სახელების გალობა, განსაკუთრებით კი მანტრა „ჰარე–კრიშნას“ სახით. ამ სასულიერო პრაქტიკას კირტანა ან სანკირტანა ჰქვია.

გაუდია–ვაიშნავიზმის ფუძემდებლად ინდუისტური რელიგიური მქადაგებელი და რეფორმატორი ჩაიტანია მაჰაპრაბჰუ ითვლება (1486–1534), რომელსაც კრიშნაიტები რადჰასა და კრიშნას განსაკუთრებულ ერთსახიერებად მიიჩნევენ და რომლის მოვლენაც ამქვეყნად ნაწინასწარმეტყველები იყო ვედებსა და პურანებში.

1960–იანი წლებიდან გაუდია–ვაიშნავიზმმა მთელს მსოფლიოში დაიწყო გავრცელება ბჰაქტივედანტა სვამი პრაბჰუპადის ქადაგებების და მის მიერ დაფუძნებული კრიშნას ცნობიერების საერთაშორისო საზოგადოების წყალობით. კრიშნაიზმის გავრცელებას ასევე ხელს უწყობდნენ ორი სხვა კრიშნაიტი გურუ და მათი ორგანიზაციები, რომლებიც ინდოეთის ფარგლებს მიღმა მოღვაწეობდნენ.

ვაიშნავიზმი ერთ–ერთია ინდუიზმის ორი მთავარი მიმართულებიან შივაიზმთან ერთად. ეს ორივე ტრადიცია ერთი და იგივე ფესვიდან წარმოსდგება, თუმცა თითოეულ მათგანს საკუთარი შეხედულება აქვს უფალზე, და განსაკუთრებით, თაყვანისცემის ობიექტზე. ვაიშნავიზმის ძირითადი განმასხვავებელი ნიშანია ვიშნუს თაყვანისცემა უმთავრესი ღმერთის სახით.

გაუდია ვაიშნავიზმი, ანუ ბენგალური ვაიშნავიზმი – ეს რელიგიური ტრადიციაა და იმავე დროს რელიგიურ–ფილოსოფიურო სკოლაცაა, რომელიც ვაიშნავიზმის განშტოებას წარმოაგდენს. მისი მიმდევრები, სხვა მონათესავე მიმდინარეობებისგან განსხვავებით, ღვთის უზენაეს გამოვლინებად თვლიან კრიშნას და არა ვიშნუს, ხოლო ვიშნუ კრიშნას ერთერთ გარდასახვად მიიჩნევენ. ამის გამო გაუდია–ვაიშნავებს კრიშნაიტებსაც ეძახიან.

ვაიშნავიზმის ყველა სხვა მიმართულებას შორის გაუდია–ვაიშნავიზმი (კრიშნაიზმი) ყველაზე მოქნილი აღმოჩნდა ინდოეთის ფარგლებს მიღმა მისი გავრცელების თვალსაზრისით. დასავლეთის ქვეყნებში კრიშნაიზმმა გავრცელება 1930–იანი წლებიდან დაიწყო, მაგრამ უკვე მყარად ფეხის მოკიდება მხოლოდ 1960–იანი წლებიდან შეძლო ევროპასა და ამერიკაში. 1965 წელს ნიუ–იორკში დაფუძნებულ იქნა კრიშნას ცნობიერების საერთაშორისო საზოგადოება. ეს რელიგიური მოძრაობა დღესისათვის მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში არსებობს, მათ შორის საქართველოშიც. თბილისში მათ თავიანთი სამლოცველოც აქვთ. 1990–იან წლებში, განსაკუთრებით მეორე ნახევარში და 2000–იანი წლების დასაწყისში ვრცელდებოდა ცნობები, რომ გარკვეული ძალები რელიგიური მოსაზრებებიდან გამომდინარე მათ შევიწროვებას ცდილობდნენ და ლიტერატურასაც უნადგურებდნენ, რათა ამ მიმდინარეობამ საქართველოში ფეხის მოკიდება ვერ შეძლოს, თუმცა ბოლო წლების განმავლობაში მსგავსი ცნობები აღარ გავრცელებულა. შესაძლოა ამისი მიზეზი ისიც იყოს, რომ ამ რელიგიურ მიმდინარეობას არც ისე ბევრი მიმდევარი ჰყავდეს და მათაც საზოგადოების მხრიდან ზეწოლის და შევიწროების შიშით საკუთარი არსებობის აფიშირება არ სურდეთ…

კრიშნაიტები მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში:

სხვა სტატიები ამ თემაზე:
* სიქჰიზმი

* ინდუიზმი

ტყუპების სოფელი ინდოეთში

ინდოეთში, ქერალას შტატში მდებარეობს სოფელი კოდინჰი, რომელშიც ტყუპების ყველაზე დიდი პროცენტია დაფიქსირებული. 2008 წელს დაბადებული ბავშვებიდან 15 წყვილი ტყუპია და როგორც ჩანს, ეს ტყუპების გაჩენის ტენდენცია ზრიდსკენაა მიდრეკილი. ადგილობრივი ენთუზიასტი დოქტორი კრიშნან შრიბაჯუ უკვე მეორე წელია ამ სამედიცინო სასწაულის კვლევითაა დაკავებული. ამ დროისთვის სოფელში დარეგისტრირებული ტყუპების რაოდენობა 250 წყვილს შეადგენს, მაგრამ დოქტორის აზრით, მათი რეალური რაოდენობა 300–350 წყვილს აღწევს.

ადგილობრივები ამტკიცებენ, რომ ამ მოვლენას ტენდენციის სახე დაახლოებით სამი თაობის წინ მიეცა. ექიმი შრიბაჯუს თქმით, ეს დაიწყო დაახლოებით 60–70 წლის წინ, მაგრამ ბიოქიმიური აპარატურის უქონლობის გამო რთულია იმის თქმა, რა გახდა ამ მოვლენის რეალური მიზეზი. თავის მხრივ კი იგი დარწმუნებულია, რომ მიზეზი სოფელ კოდინჰის მცხოვრებთა რაციონშია.

თუ ამ მოვლენის მიზეზების დადგენა შესაძლებელი გახდება, კვლევების შედეგები შესაძლოა უშვილო წყვილებს დაეხმაროს. დოქტორი შრიბაჯუ დარწმუნებულია, რომ ამ სოფლის მოსახლეობას არანაირი გენეტიკური გადახრა, რომელიც ტყუპების მასობრივი გაჩენის მიზეზი შეიძლება გამხდარიყო, არ აქვს. იგი ასევე გამორიცხავს მოსახლეობის ორგანიზმის რაიმე სახით დაბინძურებას. ამაზე ისიც მეტყველებს, რომ ტყუპების სრული უმეტესობა აბსოლუტურად ჯანმრთელი იბადება.

საინტერესოა, რომ მსოფლიო სტატისტიკის მიხედვით, ყოველ 1000 ახალშობილზე ტყუპების 45 წყვილი მოდის, ხოლო აზიაში მცხოვრებ ინდოელებში ეს მონაცემი 1000 ახალშობილზე ტყუპების 4 წყვილს არ აღემატება.

სოფლის მოსახლეობის დიდი ნაწილი სარწმუნოებით მუსულმანია. თუმცა ადგილობრივი ტრადიციების მიხედვით, ქალიშვილის გასათხოვებლად ოჯახს, ისევე როგორც ინდოეთის სხვა ნაწილებში, დაახლოებით 10 ათასი დოლარის ოდენობით სამზითვოს მომზადება უწევს. ამის მიუხედავად, სოფელში ტყუპი გოგონების დაბადება მაინც უხარიათ, ხოლო ოჯახის უფროსები ძალას არ იშურებენ, რომ შვილებს მომავალი გარანტირებული ჰქონდეთ. გარდა ამისა, ინდოეთის ხელისუფლებამ მიიღო კანონი, რომელიც მშობიარობამდე „ექოსკოპიის“ გაკეთებისას ექიმებს მომავალი მშობლებისთვის ნაყოფის სქესის გამჟღავნებას უკრძალავს.

ქვემოთ შეგიძლიათ იხილოთ ამ სოფელში მცხოვრები ტყუპების რამდენიმე სურათი:

>სარი – ქალის ულამაზესი სამოსი

>ქალთა დღესთან დაკავშირებით გადავწყვიტე დღეს თემა ქალბატონებისთვის დამეთმო და ინდოელი ქალის სამოსის შესახებ ორიოდე სიტყვით მოგითხროთ. ამ პოსტში მოგიყვებით სარი–ზე.

სარი ქალის ტრადიციული სამოსია ინდოეთის სუბკონტინენტზე. ეს სამოსი წარმოადგენს ქსოვილის ნაჭერს, რომლის სიგრძეც 4,5 მეტრიდან ზოგჯერ 9 მეტრამდეა, ხოლო სიგანე 1,2 მეტრს შეადგენს, და ეს ქსოვილი სხეულზე განსაკუთრებული სახითაა შემოხვეული. სარის ქალები ატარებენ ბლუზასთან ერთად, რომელიც ცნობილია ჩოლის ან რავიკას სახელით, და ქვედაბოლოსთან ერთად (პავადა/პავადაი სამხრეთში და შაია ჩრდილოეთში). სარის ტარების ყველაზე გავრცელებული სტილია – ნივი, როცა ქსოვილის ერთი ბოლო ორჯერაა თეძოებზე შემოხვეული, ფეხებთან დრაპირებული, ხოლო ზედა ბოლო მაგრდება ქვედაბოლოს მჭიდროდშეკრულ ქამარზე და შემდეგ ბოლო გადაგდებულია ერთერთ მხარზე. ქუჩაში გასვლისას ქალები, როგორც წესი, სარის თავისუფალ ბოლოს თავზე გადაიკრავენ თავსაფრის სახით. ტრადიციულ ინდოეთში, მასალა, რომლისგანაც სარია დამზადებული, დამოკიდებული იყო ქალის სოციალურ და მატერიალურ მდგომარეობაზე, მაგრამ მისი ტარების წესი ერთნაირი იყო ერთი გარკვეული ადგილისთვის. სარის წარმოშობის ზუსტი ისტორიის აღწერა ალბათ რთული იქნება, მაგრამ როგორც სხვადასხვა წყაროები მოწმობენ, სამოსს მართლაც რომ უძველესი ისტორია აქვს. ჯერ კიდევ განგის უძველესი ცივილიზაციის ტერიტორიაზე აღმოჩენილი იყო სხვადასხვა რარიტეტები, რომლებიც მსგავსი ტანისამოსის არსებობაზე მიუთითებდნენ. ყველაზე საეჭვოდ კი მაინც ქვედაბოლოს – ჩოლის წარმოშობა მიიჩნევა. ერთნი მიიჩნევენ, რომ ტანისასმოსის ეს დეტალი უძველესი დროიდან არსებობდა, მეორენი კი ამბობენ, რომ მხოლოდ ინდოეთის კოლონიზაციის შემდეგ შემოვიდა ეს დეტალი, და რომ მანამდე ქალები მხოლოდ სარის ატარებდნენ. ასევე სადავოდ ითვლება ბლუზის წარმოშობაც, რადგან სამხრეთ ინდოეთში არიან ტომები, რომლის წარმომადგენელი ქალები სარის ატარებენ, ხოლო ბლუზი მათ გარდერობში არ შედის.

ნებისმიერ შემთხვევაში, ქვემოთ სურათებზე ამ ულამაზესი სამოსის რამდენიმე ნიმუშია წარმოდგენილი. როგორც მე მსმენია, ბუნებრივი აბრეშუმისგან სარის ხელით დამზადების დიდი ოსტატები დღესაც ცხოვრობენ ქალაქ ვარანასში (ბენარეს), და იქ დამზადებული სარის ფასი ზოგჯერ 500 დოლარსაც შეადგენს და განსაკუთრებული შეკვეთებით კი ბევრჯერ მეტსაც. ვერაფერს იტყვი – ნამდვილი სილამაზეა. ეჭვი მაქვს, სურათებზე გამოჩენილი მოდელიორების მიერ შექმნილი სამოსია, და მათი ფასიც, შესაბამისად 500 დოლარზე გაცილებით მეტი იქნება, ალბათ თითოეული რამდენიმე ათასი დოლარიც ეღირება – გააჩნია გამოყენებულ მასალას.

>ქალაქი პუშკარი

>მეტნაკლებად ხანგრძლივი შესვენების შემდეგ დავუბრუნდი ჩემი ბლოგის მკითხველებს და მოგითხრობთ კიდევ ერთი ულამაზესი ადგილის შესახებ ინდოეთში. ამჯერად ჩვენი დანიშნულების ობიექტი ქალაქი პუშკარია, სადაც მოგზაურ bandikot–თან ერთად გავისეირნებთ. როგორც ხვდებით, როდესაც მოგზაურებს ვამბობ, ეს ის ხალხის, რომელთაც იმოგზაურეს სხვადასხვა ადგილებში და მეტწილად მათ მონათხრობს გადმოგცემთ, ჩემი კომენტარები კი ფრჩხილებშია ხოლმე მითითებული. არი რას გვიყვება bandikot:

პუშკარი წმინდა ქალაქია

ლეგენდის თანახმად, ქალაქი ღმერთმა ბრაჰმამ შექმნა, რომელსაც ლოტოსის ყვავილი (pushpa) დაუვარდა ხელიდან (kar). სწორედ ამ ადგილზე წარმოიქმნა ტბა, რომელიც დღესდღეობით ინდოეთში ერთერთ ყველაზე წმინდა ადგილად ითვლება. პილიგრიმები მთელი ქვეყნიდან მიდიან და მიემგზავრებიან პუშკარში, რათა ამ ტბაში განბანვის ცერემონიები ჩაიტარონ. ხოლო ტურისტების კომფორტისთვის ყველგან არის განთავსებული მინიშნებები ჰოლი ლეიკისნკენ მიმავალ გზაზე.

ყველაზე საინტერესო, რა თქმა უნდა, ტბის სანაპიროა.

და რაც იქ ხდება 🙂

იქ კი წმინდა წყლის მისტიცირება ხდება 🙂 იმის გამო, რომ ტბა წმინდაა, წყლამდე მისაღწევად, და საერთოდ, იმ კიბეზე ჩასასვლელადაც, რომელიც ქვემოთ ტბისკენ მიემართება, ფეხსაცმლის გახდა მოგიწევთ. შემდეგ კი, როგორც კი ფეხზე გაიხდით, უმალ თქვენთან გაჩნდება ბრამინი ან პუჯარი და დაიწყებს ძალიან სწრაფად ლაპარაკს ამ ადგილების სიწმინდეზე, და ხელსაც კი ჩაგავლებთ, რომ ტბისკენ წაგიყვანოთ. მისგან თავის დაღწევა თითქმის შეუძლებელია. პრინციპში, ჩვენს მარშრუტზე მოგზაურობისას ჩვენ ვისწავლეთ, როგორ მოგვეცილებინა თავიდან ყველა თავის მომაბეზრებელი „გზამკვლევი“, მაგრამ ამ შემთხვევაში უხერხული იყო, რადგან, რაც არ უნდა იყოს, ესენი ხომ სასულიერო პირები იყვნენ.

შედეგად, როგორც იდიოტი ზიხარ მასთან ერთად მუხლმორთხმული და რაღაც მანტრას კითხულობ (ამ შემთხვევაში bandikot–ს არ დავეთანხმები – რა შუაშია იდიოტი, არ მგონია ვინმემ ძალით მოგართხმევინოს მუხლი და ძალით გაგაკეთებინოს რამე, თუკი ამისი სურვილი არ გაგაჩნია – სოსო), რომლიდანაც მხოლოდ რამდენიმე სიტყვა გესმის – ბრაჰმა, ვიშნუ, შივა და ომ. შემდეგ ისვრი უეცრად საიდანღაც გამოჩენილ ყვავილებს და ბრინჯს წყალში, და შემდეგ აღმოჩნდება, რომ ამ ბრამინის ვალი გქონია და ფული უნდა გადაუხადო, წინააღმდეგ შემთხვევაში შენს ყველა ნათესავს „დაერხევა“ და შენი ძუნწობის გამო მათ კარმას შეიძლება უბედურება დაატეხო თავს.

თუმცა ჩვენ გვეყო ნებისყოფა, რომ ტბაში ჩვენი სხეულების არცერთი ნაწილი არ დაგვესველებინა, მიუხედავად იმისა, რომ ბრამინი ძალიანაც ცდილობდა, რომ ეს გაგვეკეთებინა. და კიდევ, მოვახერხეთ ის, რომ ჩვენი ნათესავების კარმის სიწმინდის საფასურზე შევვაჭრებოდით :))))) მივაღწიეთ კონსენსუსს და სადღაც დაახლოებით 10 დოლარად ჩვენი ყველა ნათესავისთვის წმ ინდა კარმა და ჯანმრთელობა ვიყიდეთ, და ამას გარდა მაჯაზე ძაფიც შეგვაბეს და შუბლზე ნიშანიც დაგვადეს.

ასევე უფლება მოგვცეს სურათებიც გადაგვეღო, მიუხედავად იმისა, რომ ამ რაკურსიდან სურათების გადაღება განსაბანელი ადგილისთვის მკაცრადაა აკრძალული.

პუშკარი ამასთანავე ძალიან პატარა ქალაქია, რომელსაც გარშემო მთლიანად 1–2 საათის განმავლობაში შემოუვლი ფეხით. აქ სეირნობა კი დიდი სიამოვნებაა, რადგან ქალაქი ფეხით მოსიარულეთათის ორიენტირებითაა გაჯერებული, ქალაქში საავტომობილო მოძრაობა საერთოდ არ არის, მაქსიმუმი რიქშები და მოტოციკლებია, და ისინიც ძალიან იშვიათად მოძრაობენ. პრინციპში ქალაქში ერთი მთავარი სავაჭრო ქუჩაა, რომელიც ტბის პარალელურად მდებარეობს. ამ ქუჩიდან ვიწრო შესახვევებია ტბისკენ და კიბეებისკენ, რომელთაც წმინდა ტბამდე ჩაჰყავხართ, ან პირიქით, ჩიხები, რომელთაც ქალაქის სიღრმეში შეჰყავხართ.

ჩვენც ქალაქის ცენტრალურ ქუჩაზე გადავწყვიტეთ გასეირნება, რომელზეც უამრავი სავაჭრო ჯიხურია განთავსებული.

იმდენი სახის და ფერის სუვენირია, სათვალავი აგერევა.

ძალიან გაგვაოცა იმან, რომ გზად ევროპული გარეგნობის უამრავი ადამიანი შემოგვხვდა. მაგრამ ამ მასაში ტურისტები ძალიან ცოტა იყო. ძირითადად ამ ადამიანებს შორის ჭარბობდნენ ისეთები, რომელთაც დაუბანელი გრძელი თმა ჰქონდათ, და რომელთაც სურთ დაემსგავსონ დრედებს, აცვიათ ადგილობრივი წარმოების ტანისამოსი და პუშკარში ექსკურსიისთვის კი არ ჩავიდნენ, არამედ იმისთვის, რომ აშრამში იცხოვრონ გარკვეული პერიოდი, მედიტაციები ჩაიტარონ, იოგათი დაკავდნენ და ასე შემდეგ… საინტერესოა, რა ამოძრავებთ მათ? (მე რომ bandikot–თან უშუალო საუბრის საშუალება მქონოდა, ვეტყოდი რაც ამოძრავებთ ასეთ ადამიანებს:)))) – სოსო)

პუშკარი კიდევ ცნობილია იმით, რომ ამ ქალაქში არის ერთადერთი ტაძარი მთელს ინდოეთში, რომელიც ღმერთ ბრაჰმას ეძღვნება (თუ არ ჩავთვლით მცირე ზომის ტაძრებს ინდოეთის სხვადასხვა ნაწილებში. ჩვენ ამ ტაძარში არ შევედით, რადგან ისევ მოგვიწევდა ფეხსაცმლის გახდა, რისი სურვილიც აღარ გვქონდა, და თან ცოტა გვეშინოდა, რომ უკან დაბრუნებისას ფეხსაცმელი ადგილზე დაგვხვდებოდა (როგორც ეტყობა bandikot თავის მეგობრებთან ერთად ფილმის „მილიონერი ჯურღმულებიდან“ შთაბეჭდილებების ქვეშ იმყოფებოდა – სოსო). თუმცა გამოსასვლელთან 1–2 ჰოლი მენი დავიმარტოხელეთ და სურათებიც გადავუღეთ.

ასევე ჩვენი ფოტონადირობის მსხვერპლი გახდა სასულიერო პირი, რომელმაც პროტესტის გამოთქმა ვერ მოასწრო (როგორც წესი, ამ ქვეყანაში არ სიამოვნებთ, როცა უცხო ადამიანებს სურათებს უღებენ, მაგრამ მცირედი „ქრთამი“ სამსარასაც ანათებს :))))) – სოსო).

და კიდევ ერთი უცნაური ტიპი.

ბრაჰმას ტაძრის გარდა ქალაქში კიდევ ბევრი რამის დათვალიერება შეიძლება.

ასევე შეიძლება უმიზნოდაც იხეტიალო. საითაც გაიხედავ, გინდება რომ ფოტოაპარატი აიღო და ობიექტივი მიმართო.

არ დაგავიწყდეთ, პუშკარი წმინდა ქალაქია და აქ საერთოდ არ იყიდება ალკოჰოლი (არც მაღაზიებში, არც რესტორნებში და არც სასტუმროებში), ხოლო მენიუში შეტანილი კერძები მხოლოდ ვეგეტარიანულია. ამასთან მკაცრად ვეგეტარიანული, ანუ არა მარტო ხორცი არ შედის მენიუში, არამედ არც რძე და არც კვერცხი.

სხვა სტატიები ამ თემაზე:
* ქაჯურაჰო – ეროტიკული ფანტაზიების ისტორია
* მუმბაის ჯურღმულები – დჰარავი
* მუმბაის საზოგადოებრივი ტრანსპორტი და Sanjay Gandhi National Park
* მოგზაურის ჩანაწერები – ტაქსით გასეირნება
* მოგზაურის ჩანაწერები – ბრაჰადისვარა* ცისკენ მიმავალ გზაზე: რიშიკეშიდან ჰიმალაებში
* ტირუვანამალაის ტაძარში
* კოლკატა (კალკუტა) – ფოტოგალერეა
* მოგზაურის ჩანაწერები – მადურაი
* ზოგიერთი ინფორმაცია ინდოეთში მოგზაურობის მსურველთათვის
* ვარანასი
* ტაჯ მაჰალი
* მოგზაურობა დარჯილინგში

>ქაჯურაჰო – ეროტიკული ფანტაზიების ისტორია

>რამდენიმე მოკლე ჩანახატი ქაჯურაჰოს შესახებ ფოტოსურათებთან ერთად.

ქაჯურაჰო ცნობილია თავისი ტაძრებით, რომლებშიც უამრავი ეროტიკული სკულპტურაა, მაგრამ მარტო ამით არ ცოცხლობს ადამიანი.

პირველი ნაწილი, ბანალური, ეროტიკის შესახებ

„რას მასწავლის ქაჯურაჰო?
იმას, რომ ადგილობრივ ღმერთებთან შედარებით ახალგაზრდა ვარ.
იმას, რომ ცარიელ სიყვარულზე მთელი ქალაქები შეიძლება აშენდეს.
სიყვარულის პოვნის ყველაზე მარტივი საშუალება იმაშია, რომ გახვიდე სახლიდან და გაემგზავრო არსაით“ – მოგზაური

Khajuraho. ეს ქალაქი ცნობილია თავისი უამრავი ტაძრებით და უთვალავი სკულპტურებით, რომლებიც პოზების მრავალსახეობას გამოხატავენ კამასუტრადან. ლეგენდა ამბობს, რომ ქაჯურაჰო დაარსებულია ღმერთ Chardravarman–ის მიერ, რომელიც მთვარის ღმერთის Chardra–ს ვაჟია. ქაჯურაჰო Chandela Rajputs–ების დინასტიის კულტურული დედაქალაქი იყო. ეს დინასტია ინდოეთს ამ ნაწილს მე–10–12 საუკუნეებში მართავდა. პოლიტიკური დედაქალაქი სხვა ადგილას მდებარეობდა, ქალაქ კალინჯარში. ქაჯურაჰოს ტაძრები 100 წლის განმავლობაში აშენდა 950–დან 1050 წლამდე, და როგორ მოხერხდა ეს ყველაფერი ასეთ შემჭიდროვებულ ვადებში გაურკვეველია… მთელს ტერიტორიას ოდესღაც დიდი გალავანი ერტყა 8 კარიბჭით, რომელთაგან თითოეულს ორი ოქროს პალმა ამშვენებდა. თავიდან 21 კვადრატული კილომეტრის ფართობზე 80 ტაძარი მდებარეობდა, დღეისთვის კი მხოლოდ 25–ია შემორჩენილი. ქაჯურაჰოს ტაძრები 1100–1400 წლებში მუსულმანთა შემოსევების დროს დაზარალდა. შემდგომში კი ტაძრები დაივიწყეს და ისინიც ჯუნგლებში ჩაიკარგნენ, ვიდრე 1838 წელს მათ ბრიტანელი ოფიცერი TS Burt აღმოაჩენდა. დღემდე გაურკვეველია, თუ რატომ გადაწყვიტა სწორედ ამ ადგილას Chandela–ს დინასტიამ იმის აშენება, რასაც ვხედავთ. ახლომახლო მსხვილი ქალაქები არ არსებობდა, რაიმე განსაკუთრებული ამ ადგილებში არაფერია, მაგრამ როგორც ეტყობა სწორედ იმის გამო, რომ ადგილი მიყრუებულია და ჯუნგლებში იყო ჩაკარგული, ქალაქს გადარჩენაში დაეხმარა, ვიდრე ტურისტები გამოჩნდებოდნენ.

თვითონ ქალაქი ძალიან პატარაა, სულ 20 ათასამდე მცხოვრებია. მოსახლეობის უმეტეს ნაწილს მაინც ტურისტები შეადგენენ. როდესაც ქალაქში ჩავედით, მოსახლეობა ჯერ კიდევ განაგრძობდა დივალის აღნიშვნას და ქუჩებში მოცეკვავე პროცესიები გვხვდებოდა. მოცეკვავეებს ჩვეული ტანისამოსი – ზინზილაკებით მორთული ტრუსები ეცვათ.

ცეკვები საკმაოდ ველური აქვთ, და ერთი შეხედვით, არც თუ ისე მეტყველი. და რა თქმა უნდა მედოლის გარეშე არაფერი გამოვა. ესეც ტიპიური ინდოელი ასაკოვანი მედოლე.

ესეც მედოლე ასისტენტთან ერთად. ასისტენტს დოლი უკავია, მედოლე კი უკრავს.

და რა თქმა უნდა, პირველ რიგში ტაძრები უნდა დაგვეთვალიერებინა. იმისათვის, რომ ე.წ. ტაძრების დასავლეთი ჯგუფი დაათვალიერო, ბილეთის ყიდვაა საჭირო. ხოლო როცა შიგნით აღმოჩნდები, მაშინვე გასაგები ხდება, რისთვის გამოგართვეს ფული. ტაძრების ეზოში მოვლილი პარკია განთავსებული, გაკეთებული გზებით, სკამებით, ურნებით – რთული არაფერია, მაგრამ სიამოვნებას ნამდვილად მოგგვრის.

სხვა ტაძრებში შესვლისთვის ფულს არ ითხოვენ, მიუხედავად იმისა, რომ ყოველი ტაძრის გარშემო მოვლილი გაზონი და გზებია, უფრო მცირე მასშტაბში, რა თქმა უნდა.
ინგლისურ ენაზე დაბეჭდილ გზამკვლევში წერია, რომ არავითარ შემთხვევაში არ დათანხმდეთ ადგილობრივების შემოთავაზებას გაჩვენოთ რაიმე განსაკუთრებული ან წაგიყვანოთ „ულამაზეს ადგილზე“, ან გაჩვენოთ სკოლა უძველეს სოფელში. ეს ყველაფერი შეიძლება ცუდად დასრულდეს. რადგანაც ეს მახსოვდა, ყველა შემოთავაზებაზე უარს ვეუბნებოდი, მაგრამ საბოლოოდ ერთი რიქშა–ვალა მაინც გავიცანი.

ეს ახალგაზრდა კაცი იყო, რომელიც თავისი მშობლიური ქალაქიდან აქ ჩამოვიდა, რადგან აქ ყოფილა უნივერსიტეტი, სადაც ის სწავლობს. ჩემს კითხვაზე, როგორ ასწრებს 8 საათიანი და ზოგჯერ უფრო გრძელი სამუშაო დღის მერე სწავლას, რიქშა–ვალამ მიპასუხა, რომ ეს კერძო უნივერსიტეტია, და ის მხოლოდ დავალებებს ასრულებს და რეგულარული მეცადინეობები არ ტარდება. რა თქმა უნდა ვერაფერი ვერ გავიგე, როგორ მუშაობს ეს სისტემა.
მან სტუმრად წამიყვანა შინ, სადაც მეუღლე და შვილი გამაცნო. ინდოელებს ტრადიცია აქვთ, რომ პატარა ბავშვებს თვალებს უღებავენ, და აქაც ასეთ შემთხვევას გადავაწყდი.

ეს კი მისი ოთახია.

ჩაი მომართვეს, ტკბილეული შემომთავაზეს და არც არაფერი საშინელი არ მომხდარა. დილით იგივე მძღოლმა მოგვატარა ტაძრები და ქალაქის სხვა ნაწილები. ერთი სიტყვით არაფერი ცუდი ნამდვილად არ მომხდარა, როგორც ამას გზამკვლევებში წერია, თუმცა შეიძლება ვიფიქროთ, რომ მე ბედმა გამიღიმა, მაგრამ რატომ, არ მესმის.

იმავე გზამკვლევში წერია, რომ სრულიად გაუგებარია, თუ რატომაა მაინც და მაინც ასეთი ფიგურები გამოკვეთილი ტაძრების კედლებზე ქვებიდან. არსებობს რამდენიმე მოსაზრება, მაგრამ როგორც მე მესმის, არცერთი მათგანი არ დასტუდრება დოკუმენტალურად. მაგალითად ტაძრების კომპლექსში შესვლისას მოცემული აუდიო–გიდი ამბობს, რომ ტაძრებზე გამოსახული სექსუალური ფიგურები თავშეკავების პრაქტიკის განსავითარებლად გაკეთდა (??? თუმცა შეიძლება და ალბათ ასეცაა, რომ მე არასწორად გავიგე?). სხვა ვერსიით ეს მანუალი იყო ახალგაზრდა ბრაჰმანებისთვის, რომლებიც მამაკაცების გარემოცვაში იზრდებოდნენ. სხვა მოსაზრებით, ამ ფიგურებს ტაძრები დაწვისგან უნდა გადაერჩინათ, რადგან ფიგურები წვიმის ღმერთს – ინდრას ეძღვნებოდა, რომელსაც რატომღაც სიამოვნებდა ამ ფიგურების ცქერა და მათ განადგურებას არ დაუშვებდა. გარდა ამისა, როგორ უნდა დაიწვას ქვისგან აშენებული ტაძარი? მაგრამ ყველაზე უფრო რეალურ ვერსიად ალბათ შეიძლება ჩაითვალოს ის, რომ ეს სკულპტურები ტანტრას სწავლებასთანაა დაკავშირებული, და ამას ისიც ამტკიცებს, რომ ასეთი სკულპტურები მარტო ქაჯურაჰოში არ არის. გარდა ამისა, შესაძლოა სკულპტორები ასახავდნენ ისეთ ცხოვრებას, რაც მათ სოციუმში იყო, მთელი თავისი წვრილმანებით და დეტალებით.

როგორც უკვე ითქვა, ყოველი ტაძრის გარშემო გაზონები და გაკრეჭილი ბუჩქებია. თითოეულ ტაძარს თავისი მცველი ჰყავს, რომელიც მთელი ინდოეთისთვის დამახასიათებელი თვისებებითაა აღჭურვილი – სერვისის თავზე მოხვევის ჩვევით. როდესაც დილის 6 საათზე უკვე მეათედ გთავაზობენ იქ შეხვიდე, აქეთ გაიარო, იქ დაინახო, აქ სურათი გადაიღო – ეს ყველაფერი ოდნავ გაღიზიანებს 🙂 თუმცა ყველაფერ დანარჩენში განთიადი ინდოეთში თვალწარმტაცია.

ფიგურების რაოდენობა და კვეთის ხარისხი რა თქმა უნდა გაოცებას და გაოგნებას იწვევს. ყველაზე მეტად ის გაგაკრვივებს კიდევ, რომ როგორ მოახერხეს ინდოელებმა ამ ყველაფრის აღდგენა და შენარჩუნება.

ტაძრების გარდა ქაჯურაჰოში გარკვეული დრო ადგილობრივი მოსახლეობის ყოფა–ცხოვრებასაც დავუთმე, მაგრამ ამის შესახებ შემდეგ სერიაში მოგითხრობთ.

სხვა სტატიები ამ თემაზე:
* მუმბაის ჯურღმულები – დჰარავი
* მუმბაის საზოგადოებრივი ტრანსპორტი და Sanjay Gandhi National Park
* მოგზაურის ჩანაწერები – ტაქსით გასეირნება
* მოგზაურის ჩანაწერები – ბრაჰადისვარა
* ცისკენ მიმავალ გზაზე: რიშიკეშიდან ჰიმალაებში
* ტირუვანამალაის ტაძარში
* კოლკატა (კალკუტა) – ფოტოგალერეა
* მოგზაურის ჩანაწერები – მადურაი
* ზოგიერთი ინფორმაცია ინდოეთში მოგზაურობის მსურველთათვის
* ვარანასი
* ტაჯ მაჰალი
* მოგზაურობა დარჯილინგში

>ინდოეთის 10 ყველაზე პოპულარული ადამიანი

>Hindustan Times–ის ახალ ნომერში გამოქვეყნებულია რეიტინგი, რომელიც Percept Talent Maganement–ის და Hansa Research–ის მიერაა შედგენილი, რომლის მიზანიცაა ე.წ. Celebrity power score–ის (ცნობადობის ძალის შეფასება) განსაზღვრა ხუთ კატეგორიაში:

1. მასობრივ საინფორმაციო საშუალებებში წარმოჩენა;
2. პოპულარობა;
3. გერეგნული იერი;
4. საზოგადოების დარწმუნების ძალა, მას–მედია;
5. მსოფლიოსადმი/ქვეყნისადმი გახნილობა.

ეს არის რეიტინგის პირველი ათეული (საინტერესოა, რომ ამ 10 ადგილიდან 7 ბოლივუდის მსახიობებს უკავიათ):

1. მაჰენდა სინგ დჰონი
2. შაჰრუქ ხანი
3. აიშვარია რაი–ბაჩანი
4. ამიტაბჰ ბაჩანი
5. საქინ ტენდულკარი
6. რიტიკ როშანი
7. იუვრაჯ სინგჰი
8. კატრინა კეიფი
9. აკშაი კუმარი
10. სალმან ხანი

რეიტინგში სხვა მსახიობებიც მონაწილეობდნენ, როგორებიცაა: კარინა კაპური (ადგილი 15), კაჯოლ დევგანი (18), დიპიკა პადუკონე (28), აბჰიშეკ ბაჩანი (14), საიფ ალი ხანი (38), რანბირ კაპური (56) და აჯაი დევგანი (29).

>ბოლივუდის სამყარო – ფოტოები

>ინდოეთის მთავარი კინოფაბრიკა ბოლივუდი მდებარეობს მუმბაიში. ეკონომიკური კრიზისის დაწყებამდე აქ წელიწადში 1000–მდე ფილმს იღებდნენ (ორჯერ მეტს, ვიდრე ჰოლივუდში). ამასთან დაფინანსება მოდიოდა არა მარტო ინდური, არამედ უცხოური კომპანიებიდანაც. და მიუხედავად იმისა, რომ დღეისთვის ინდური ოცნებების ფაბრიკას მთლად კარგი დრო არ უდგას, ხოლო გადაღებული ფილმების ოდენობა მესამედით შემცირდა, ბოლივუდის ურიცხვი სტუდიები მუშაობას განაგრძობენ.

რეჟისორი იაშ ჩოპრა გეგმავს სცენას, რომელშიც პენჯაბიდან ჩამოყვანილი 50 მოცეკვავე მიიღებს მონაწილეობას.

მსახიობი სამირა რედი, ინდური ფილმების ვარსკვლავი, პრესკონფერენციაზე ბოლივუდში

მამაკაცი ასწორებს ფილმის Hum Tum სარეკლამო ბანერს, რომელიც ბოლივუდშია გადაღებული ჰინდის ენაზე

ბოლივუდის ქარწაღებული: ასისტენტი ცდილობს ნიავი დაბეროს მსახიობ რიმიას მიმართულებით მორიგი გადაღებებისას ბოლივუდში.

მომღერლები კუნალი და გაიატრი განჯავალა სტუდიაში სიმღერის ჩაწერაზე ფილმისთვის „ბაიკერები“

ბოლივუდის უმსხვილეს სტუდიაში Film City–ში მსახიობები ემზადებიან სცენის გადასაღებად სერიალისთვის „შივას ცხოვრება“

მოცეკვავეები ცდილობენ მოძრაობების გამომუშავებას ფილმისთვის Dhoom. მუსიკალური ნომრები ბოლივუდის მთავარი „საგანძურია“

მოსწავლეები იმეორებენ ინსტრუქტორის მოძრაობებს ცეკვაში. ათასობით მსახიობი და მოცეკვავე ცდილობს საკუთარი ძალების გამოცდას, რომ ბოლივუდში შეაღწიოს.

მატარებლის მგზავრები იცდიან პლატფორმაზე, ბოლივუდის ერთერთი მელოდრამის კაშკაშა სარეკლამო ბანერის ქვეშ.

ბოლივუდური პერსონაჟების გამოსახულებები ჩამწკრივებულია ქუჩაში მუმბაიში ფილმების სარეკლამო ბანერების გამოფენის დაწყების წინ.

>დივალის დღესასწაული თბილისში

>მთავარია მონდომება, თორემ ყოველთვის ყველაფერი გამოვა, რასაც გულით მოისურვებ. შესაძლოა 2007 წელს ინდოეთში მოგზაურობისას დივალის დღესასზაულზე სულ 2 დღით დამაგვიანდა, მაგრამ ინდურმა ღმერთებმა ინებეს, რომ ეს ამ დღესასწაულს წელს თბილისში შევხვედროდი. წინა პოსტში დავწერე, რომ პატარა სიურპრიზი ამ დღესასწაულზე თბილისშიც იგეგმებოდა და სწორად მასზე მინდა მოგითხროთ. საზოგადოების იმ წრეებმა, ვისაც ინდოეთი აინტერესებს, იცოდნენ რამდენიმე კვირით ადრე, რომ 17 ოქტომბერს დივალისთან დაკავშირებით ინდურ რესტორან „მაჰარაჯაში“, რომელიც ახვლედიანის (ყოფილი პეროვსკაიას) ქუჩაზე მდებარეობს, საზეიმო განწყობა იქნებოდა. მართალია ვერ ვიტყვი, რომ ხალხის რიგი იდგა თქო რესტორნის შესასვლელთან, მაგრამ საკმაო რაოდენობის სტუმრები შეიკრიბნენ და დღესასწაულიც შედგა. რესტორნის პერსონალი ინდური ელემენტების შემცველ ტანისამოსში იყო განწყობილი. სამკაულები და სახეც ინდურად ჰქონდათ მორთული. რესტორნის მენეჯერი, მომხიბლავი მარი ღიმილით და ინდური მისალმებით ეგებებოდა სტუმრებს.

სადღესასწაულო გარემოს რესტორანში ანთებული უამრავი სანთელი და სურნელოვანი ჩხირები და ზეთის ლამპები ქმნიდნენ. დარბაზში სასიამოვნო ინდური მუსიკა ისმოდა და ეს ყველაფერი ისეთ შთაბეჭდილებას ქმნიდა, თითქოს ჯადოსნური ძალით 2 წამში ათასობით კილომეტრი გადალახე და ინდოეთის შუაგულში ამოჰყავი თავი.

სტუმრები ნელ–ნელა ემატებოდნენ და მათ შორის თბილისში მცხოვრები ინდოელებიც. ჰაერში გაფანტულ ინდური საკმევლების სურნელებას ნელ–ნელა ემატებოდა სამზარეულოდან გამომავალი ინდური კერძების სურნელებაც და სტუმრების მომრავლებასთან ერთად მაგიდებზე ათასნაირი ინდური სასუსნავების მომრავლებაც იგრძნობოდა. რესტორნის მეპატრონის, ბატონი ჯამშიდის კეთილი ნებით, ყველა მაგიდას და მათ შორის მეც, რომელიც ბართან ვიჯექი, სადღესასწაულო ინდური ტკბილეული მოგვართვეს. სამწუხაროდ სახელები არ მახსოვს რა იყო, თან ცოტა გრადუსშიც ვიყავი უკვე, რომც მეკითხა ამ ტკბილეულის სახელები, მაინც ვერ დავიმახსოვრებდი, ერთი კი ცხადია, რომ ამ ერთ ლანგარზე ერთდროულად უამრავი გემოს და არომატის სასუსნავები იდო, და ტყუილად არც ვიმტვრევდი თავს, თუ რისგანაა ისინი დამზადებული, მთავარია, რომ მათი გემოც ინდოეთს მახსენებდა და თავი ჩემი მეგობრების ქორწილში მეგონა, სადაც ტკბილეულობას ერთერთი მთავარი ადგილი ეკავა.

უეცრად ჩვეულებრივი მუსიკალური საუნდტრეკები კლასიკური მუსიკით შეიცვალა და დარბაზში მოულოდნელად ინდურ კლასიკურ ტანისამოსში გამოწყობილი მოცეკვავე შემოვიდა. როგორც კლასიკურ მუსიკას სჩვევია, ცეკვა ნელი ტემპით დაიწყო და ცეცხლიც თანდათანობით გააჩაღა. ვფიქრობ, რომ სტუმრები ამ სიურპრიზით ნასიამოვნები დარჩნენ.

ასე და მაგვარად გრძელდებოდა, კლასიკური ცეკვების შემსრულებელი კი აღმოსავლური ცეკვების შემსრულებელმა კრისტინამ შეცვალა, რომელიც არაბულ და ინდურ მოტივებზე თანაბრად მშვენივრად ცეკვავდა. სტუმრებს არც მისი სხვა ღირსებები გამოპარვიათ, რომელთა დემონსტრირებასაც კრისტინა ცეკვის დროს ლაზათიანად ახდენდა.

მოკლედ 4–5 საათის განმავლობაში მოვწყდი თბილისის ჩვეულ გარემოს და შუა ინდოეთში ვიმყოფებოდი, საღამო გრძელდებოდა, მაგრამ მეგობრებმა მომაკითხეს და „მომიტაცეს“, რის გამოც ინდური სიმღერების კარაოკეს ვეღარ დავესწარი, რისთვისაც რესტორანში მყოფი ინდოელები ემზადებოდნენ. რომ დავრჩენილიყავი, ალბათ მათ არც მე ჩამოვრჩებოდი და მიკროფონს მეც ავიღებდი ხელში, მიუხედავად იმისა, რომ არც ხმა მაქვს და მგონი განეშამაც ყურზე დამაბიჯა, მაგრამ ვეცდებოდი ისევე გამეკვირვებინა რესტორანში მყოფი სტუმრები სიმღერების ტექსტების ცოდნით, როგორც ეს თავის დროს ალაჰაბადში ქორწილში გამომივიდა 🙂

>დივალი – ცეცხლების ფესტივალი

>
დღეს ინდოეთში დივალის დღესასწაულს აღნიშნავენ. პატარა სიურპრიზი საქართველოშიც იგეგმება 🙂 ვინც საჭიროა, მან იცის ამ სიურპრიზის შესახებ. მაგრამ მე მაინც ყველას გილოცავთ, ვისაც ოდნავ მაინც გაინტერესებთ ინდოეთი და ინდური დღესასწაულები 🙂

დივალი ან დიპავალი, რაც სანსკრიტზე „ცეცხლოვან მტევანს“ აღნიშნავს – ცეცხლების ფესტივალია, ინდოეთში ყველგან აღინიშნება და სიბნელეზე სინათლის, ბოროტებაზე სიკეთის გამარჯვების სიმბოლოა. დღესასწაული კარტიკის თვეში (ოქტომბერი–ნოემბერი) იმართება და ხუთი დღის განმავლობაში გრძელდება.

დღესასწაულთან დაკავშირებით რამდენიმე ლეგენდა არსებობს. ვიშნუიტები დივალის დღესასწაულს მეფისწულ რამას, ვიშნუს მეშვიდე განსახიერების მეფედ კურთხევას უკავშირებენ. სამეფო ტახტზე მისი ასვლის ღამეს მთელს ქვეყანაში სინათლეები ააბრდღვიალეს.

სხვა ვერსიით, რამას ბრძნულმა მმართველობამ სულიერი სიბნელიდან გამოსვლა დაასრულა. ანთებული ცეცხლის ალები უკუნეთიდან კაცობრიობის გამოსვლის სიმბოლოა, რასაც ლეგენდარულმა მეფისწულმა შეუწყო ხელი.

ინდოეთის ყველა რაიონში დივალის თავისებურად აღნიშნავენ. ქვეყნის ზოგიერთ ნაწილში და მოსახლეობის ზოგიერთ ჯგუფებში (მაგალითად, მოვაჭრეთა ჯგუფები დასავლეთ ინდოეთში) დივალი ახალი წლის დაწყებას ემთხვევა. საღამოობით მაღაზიები და სახლები ზეთის ლამპებით და ელექტრული გირლიანდებით ნათდება და ლამაზდება.

ინდოეთის უდიდეს ნაწილში დივალი სიმდიდრისა და ნაყოფიერების ქალღმერთს ლაქშმის ეძღვნება. სახლებს გულდასმით ალაგებენ, ანთებენ ზეთის ლამპებს, რადგან ქალღმერთს სიბნელე არ უყვარს, ლოცვით მიმართავენ მას, საკურთხეველზე რძეს ართმევენ, რომელშიც მონეტებს ყრიან, ღამით კარ–ფანჯრებს ღიას ტოვებენ, რომ ქალღმერთმა იოლად შეაღწიოს სახლში.

ინდოეთის სამხრეთში დივალის დღესასწაულზე ღმერთ კრიშნას დემონ ნარაკასურაზე გამარჯვებას აღნიშნავენ. ბოროტებაზე სიკეთის გამარჯვების ამ დღეს ინდუსები უხვად ისვამენ სხეულზე ქოქოქსის ზეთს, რაც მათ ცოდვებისგან განწმენდაში ეხმარება, და ეს ცერემონია განგის წყლებში განბანვის ცერემონიის ტოლფასად ითვლება.

ქვეყნის აღმოსავლეთში, განსაკუთრებით კი ბეგნალიაში დივალი ეძღვნება შავი ქალღმერთის კალისადმი თაყვანისცემას, რომელიც ძალის კულტს განასახიერებს. ამ დღესასწაულთან დაკავშირებით ქალღმერთის გამოსახულების წინ 10 დღის განმავლობაში ლოცულობენ, შემდეგ კი ქალღმერთის სკულპტურებს მდინარეებისა და არხების წყალში უშვებენ.

დივალის დღესასწაულზე არც მუსულმანები რჩებიან განზე, რომლებიც ქალღმერთ ლაქშმის მოვლენას ცეცხლის ალების დანთებით და აზარტული თამაშებით ხვდებიან – ლაქშმის ხომ წარმატება და სიმდიდრე მოაქვს.

ამ დღესასწაულზე მთელს ქვეყანაში ქალაქები და სოფლები ათასობით ცეცხლის ალებითა და ფეიერვერკით ნათდება. ჰაერში გამუდმებით გაისმის რაკეტების და პეტარდების გასკდომის ხმა.

როდესაც 2007 წელს ნოემბერში ინდოეთში ჩავედი, დღესასწაული 2 დღის დასრულებული იყო. ძალიან გული დამწყდა, რადგან იქაურმა მეგობრებმა ამიხსნეს, თუ რა ხდებოდა დღესასწაულის ხუთი დღის განმავლობაში. ყველა ქალაქში, რომლებშიც მომიწია ყოფნა, სახლებთან და მაღაზიებთან გირლიანდები და ზეთის ლამპები უზარმაზარი ოდენობით ისევ იყო დარჩენილი, მაგრამ ისინი უკვე ჩამქრალი იყო. ოდესმე იმედია ამ დღესასწაულზეც მომიწევს ლამაზი ოცნებებისა და ზღაპრული საიდუმლოებების ქვეყანაში დასწრება.

სხვა სტატიები ამ თემაზე:
* ინდუისტური დღესასწაული დურგა პუჯა
* Holi Hai